Nội soi phế quản là một thủ thuật giúp cho bác sỹ nhìn trực tiếp vào khí quản, phế quản (đường hô hấp) và vào một vài vùng của phổi. Nội soi phế quản là đưa ống soi qua mũi, qua thanh quản của bạn, xuống khí quản và vào phế quản.

Ống soi phế quản là một ống mềm dài dễ uống cong có đường kính khoảng chừng cây bút chì nhỏ có ánh sáng ở cuối ống, qua nội soi, bác sỹ sẽ quan sát rất rõ ràng các vùng khác nhau của hệ thống hô hấp của bạn và có thể kiểm tra có hay không có bệnh lý nào hiện diện, tình trạng mãn tính cũng có thể được đánh giá. Qua nội soi, bác sĩ sẽ lấy các mẩu mô, dịch nhầy để phân tích trong phòng thí nghiệm, mẫu sinh thiết có thể được lấy từ một vùng cụ thể, được thực hiện bằng cách sử dụng kìm nhỏ luồng qua ống soi phế quản. Nếu sinh thiết cần phải lấy từ một vùng khó thực hiện hơn thì cần đến X-quang có thể được sử dụng trong phòng tối để giúp bác sỹ xác định vị trí mô.

1-Nhiễm trùng: khi bệnh nhân đã nghi ngờ có nhiễm trùng nặng, nội soi phế quản được thực hiện để lấy mẫu bệnh phẩm từ vùng tổn thương của phổi, những mẫu này có thể được xem xét trong phòng thí nghiệm để cố gắng tìm ra nguyên nhân chính xác của nhiễm trùng.

2-Thâm nhiễm phổi: một biểu hiện bất thường trong phổi được nhìn thấy trên phim X-quang hoặc CT scanner có thể là nguyên nhân do nhiễm trùng, ung thư... Nội soi phế quản cho phép bác sỹ lấy mẫu từ vùng này, những mẫu này sẽ được phân tích trong phòng thí nghiêm để tìm ra nguyên nhân rõ ràng của thâm nhiễm phổi.

3-Xẹp phổi đang tiến triển: xẹp một phổi hoặc một phần của phổi (chứng xẹp phổi) thường được gây ra bởi nguyên nhân gì đó như dị vật, khối u, hoặc chất nhầy đặc gây tắc đường hô hấp.Nội soi phế quản cho phép bác sỹ nhìn thấy sự tắc nghẽn, qua nội soi có thể loại bỏ các chất nhầy và dị vật nếu có, điều này giúp cho khai thông đường hô hấp.

4-Đang chảy máu: khi bệnh nhân ho ra máu, nội soi phế quản có thể giúp bác sỹ tìm ra nguyên nhân ho ra máu qua đó sẽ bơm thuốc giúp cầm máu, nếu khối u là nguyên nhân gây chảy máu, bác sỹ sẽ xác định vị trí khối u và lấy những mẫu mô (sinh thiết) qua ống nội soi, những mẫu này sẽ được phân tích trong phòng thí nghiệm để nhận dạng loại u, các khối u khác có thể có các lý do khác gây chảy máu thủ thuật này cũng giúp để xác định.

5-Thở khò khè và hẹp đường thở: một người có thể có khò khè hoặc âm thanh đường thở bất thường có thể là nguyên nhân được gây ra bởi vấn đề với cổ họng hoặc đường hô hấp của phổi, có thể có thở ngắn, thở khò khè, hoặc khó thở trong lúc ngủ, nội soi phế quản cho phép bác sỹ nhìn trực tiếp tại cổ họng, vùng dây thanh âm, và đường thở lớn để xác định mọi vấn đề. Nguyên nhân của loại thở này có thể bao gồm hoạt động dây thanh kém hay liệt, u vùng thanh môn, sự thõng xuống trong đường thở (nhuyễn phế quản) hoặc giọng nói nhỏ (bệnh thanh quản) hoặc mạch máu chèn ép vào bên ngoài của đường thở (mạch máu chèn ép)

Các xét nghiệm và thủ thuật khác chẳng hạn như X-quang, CT scanner và các kỹ thuật hút rửa có thể mang lại cho bác sỹ một vài thông tin về phổi, nhưng nội soi phế quản cung cấp cho bác sỹ với nhiều thông tin hơn và cho phép bác sỹ quan sát bên trong phổi và lấy mẫu rất cụ thể và loại bỏ chất nhầy hoặc dị vật nếu cần thiết. Điều này là lý do tại sao bác sỹ của bạn có thể sắp xếp nội soi phế quản ngay sau khi bạn đã có X-quang hay các xét nghiệm khác.

Nội soi phế quản là một thủ thuật an toàn, nguy cơ nghiêm trọng từ nội soi phế quản chẳng hạn như tràn khí hoặc chảy máu nghiêm trọng thì không phổ biến dưới 5%, tuy nhiên nguy cơ liên quan đến thủ thuật như sau:

1-Lo lắng và ho: nội soi phế quản đã được đưa qua mũi hoặc cổ họng và vào phổi có thể gây ra lo lắng, nó cũng có thể khích thích đường hô hấp của bạn gây ho. Bạn sẽ được cho thuốc phun vào mũi hoặc cổ họng (gây tê tại chỗ), hoặc thuốc an thần qua đường tĩnh mạch để giảm bớt ho, nôn hoặc cảm giác khó chịu cảm thấy trong quá trình thủ thuật.

2-Đau cổ họng, khàn tiếng sau khi soi: khi nội soi là đưa ống soi qua mũi hoặc miệng vì vậy có thể gây đau hay khàn tiếng, bất kỳ đau nhức ở cổ họng hoặc giọng nói khan sẽ dịu đi trong vòng vài giờ hoặc một ngày.

3-Giảm oxy: mức oxy trong máu có thể giảm trong quá trình thủ thuật vì nhiều lý do. Nội soi phế quản có thể ngăn cản dòng khí vào đường thở hoặc một ít nước được sử dụng trong quá trình làm thủ thuật và sẽ được hút ra sau đó, gây ra mức độ giảm oxy, việc giảm này thường nhẹ và mức oxy thường trở lại bình thường mà không cần điều trị, nếu mức độ oxy còn thấp bác sỹ sẽ cho thêm oxy hoặc ngưng thủ thuật để khôi phục tình trạng thiếu oxy, mức độ oxy của bạn sẽ được giám sát liên tục trong quá trình thủ thuật thông qua kẹp cảm biến trên ngón tay của bạn, thiết bị này gọi là oxy huyết kế.

4-Rò hoặc xẹp phổi: đường hô hấp có thể bị tổn thương bởi nội soi phế quản, đặc biệt nếu phổi đã bị viêm hoặc bị bệnh, nếu phổi đã bị thủng nó có thể là nguyên nhân gây rò khí (chứng tràn khí ngực) quanh phổi, đó có thể là nguyên nhân làm cho phổi xẹp, biến chứng này thì không phổ biến và có nhiều khả năng nếu sinh thiết được thực hiện trong quá trình nội soi phế quản, nếu có rò khí lượng lớn và liên tục thì có thể cần phải được lấy qua ống dẫn lưu ngực.

5-Chảy máu: chảy máu có thể xảy ra sau khi bác sỹ thực hiện sinh thiết hoặc nếu nội soi phế quản làm tổn thương khối u trong đường hô hấp, nhiều khả năng chảy máu hơn nếu đường hô hấp đã bị viêm hoặc tổn thương do bệnh lý. Thông thường chảy máy lượng ít và ngừng lại mà không cần điều trị, thỉnh thoảng có thể cho thuốc qua ống nội soi để cầm máu, hiếm khi chảy máu có thể dẫn đến vấn đề hô hấp nghiêm trọng hoặc tử vong.

-Trong một bệnh nhân bệnh nặng thở qua nội khí quản, nuôi ăn thì được tạm ngưng vài giờ trước thủ thuật để đảm bảo rằng dạ dày trống rỗng, bệnh nhận được cho một lượng nhỏ thuốc (thuốc an thần) gây cho buồn ngủ.

-Nếu bạn nội soi phế quản là bệnh nhân ngoại trú hoặc bệnh nhân nội trú không bệnh nặng, Bạn có thể được yêu cầu đến khoa nội soi vào ngày chỉ định hoặc đến trước một ngày, bạn sẽ được yêu cầu không được ăn hoặc uống ít nhất 4-6 giờ trước thủ thuật, nếu bạn không chắc chắn điều này, xin vui lòng thông báo cho nhân viên nội soi, bạn cũng sẽ được hướng dẫn về cách sử dụng thuốc của bạn một cách thường xuyên, ngưng hút thuốc và lấy ra bất kỳ răng giả nào trước khi làm thủ thuật. Khi bạn đi vào khoa bác sỹ sẽ giải thích cho bạn hiểu rõ thủ thuật và ý nghĩa của nó và yêu cầu bạn ký cam đoan thủ thuật, nếu bạn có bất kỳ lo lắng hay những câu hỏi nào, xin đừng ngần ngại hỏi và xin vui lòng cho bác sỹ và y tá biết nếu bạn có dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào và có bị bệnh hen không.

Bạn phải mang bất kỳ kết quả nội soi trước đó và các xét nghiệm liên quan chẳng hạn (BK đàm, xét nghiệm máu chảy máu đông, X-quang phổi thẳng –nghiêng, CT scanner phổi nếu có)

Nội soi được tiến hành ở phòng soi (đôi khi ở phòng X quang, phòng mổ) với ít nhất một bác sĩ và một điều dưỡng.

Trước khi soi, bạn sẽ được tiêm thuốc để giúp bớt ho và giảm tiết, sau đó bạn cần phải hít hơi thuốc tê (khí dung) trong khoảng 10 phút, được xịt thuốc tê vào sâu trong mũi và cổ họng. Thuốc tê được dùng để làm bớt khó chịu khi đưa ống soi vào.

Bệnh nhân soi ở tư thế nằm ngửa, được thở oxy qua sonde mũi và được kết nối với Monitor theo dõi mạch, huyết áp, tình trạng hô hấp qua bộ nhận cảm gắn ở đầu ngón tay.

-Nếu bạn là bệnh nhân ngoại trú hoặc là bệnh nhân nội trú bệnh không nặng thì bạn sẽ cần phải nằm trong phòng hồi sức khoảng một tiếng đến khi tình trạng tê giảm đi.

-Nếu bạn là bệnh nhân nội trú nằm trong đơn vị săn sóc đặt biệt phải thở máy (thở, máy thở), bạn có thể sẽ không hoàn toàn tỉnh táo sau thủ thuật, tuy nhiên bạn sẽ tiếp tục cho thuốc an thần để duy trì cho bạn dễ chịu với máy thở

* Nếu bạn có dùng thuốc an thần và còn buồn ngủ từ thuốc an thần, bạn sẽ được nghỉ ngơi trong phòng hồi sức hoặc khu vực riêng mà nơi đó y tá luôn luôn có mặt, bởi vì cổ họng của bạn sẽ được tê nên không an toàn cho việc ăn hoặc uống, phản xạ nuốt của bạn sẽ trở lại bình thường trong khoảng 1-3 giờ, sau thủ thuật bạn có thể có chảy máu mũi nhẹ nếu bạn đã có sinh thiết, hoặc có thể  tìm thấy vệt máu trong đờm nhớt của bạn, điều này thường sẽ hết trong vòng 24 giờ tiếp theo và không có gì phải lo lắng cả. Bất kỳ đau nhức ở cổ họng hoặc giọng nói khan cũng sẽ dịu đi trong vòng một ngày hoặc lâu hơn.

* Nếu bạn về nhà cùng ngày, điều cần thiết sau khi về nhà là nghỉ ngơi yên tĩnh cho phần còn lại trong ngày, an thần có thể còn kéo dài, do đó bạn không nên:

Trong nhiều trường hợp bác sỹ sẽ có thể trả kết quả thủ thuật ngay, tuy nhiên nếu mẫu mô được lấy để phân tích nó có thể được trả kết quả vài ngày sau đó.

Sưu tầm